Παλιά τα τρόφιμα αντιμετωπιζόταν με μεγάλο σεβασμό, γιατί δεν τα αγόραζαν σε κατάστημα, όπως εμείς σήμερα, αλλά τα έπιαναν στο δάσος ή τα καλλιεργούσαν στο χωράφι. Γι’ αυτό και κάθε γεύμα ήταν μια ιδιαίτερη ιεροτελεστία, στη δημιουργία της οποίας δόθηκε ιδιαίτερη θέση στο τραπεζομάντιλο. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν διάφορα υλικά· χρησιμοποιήθηκε ενεργά ως ξεχωριστό μαγικό φάρμακο στη λαογραφία (ας πάρουμε, για παράδειγμα, το γνωστό αυτοσυναρμολογούμενο τραπεζομάντιλο).
Στον σύγχρονο κόσμο, αυτό το έπιπλο δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά όσο θα θέλαμε, αλλά δεν χάνει τη συνάφειά του. Σήμερα, το τραπεζομάντιλο είναι ένα προϊόν (για την κατασκευή του χρησιμοποιούνται υφάσματα ή συνθετικά υλικά) που χρησιμοποιείται για την κάλυψη της τραπεζαρίας.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι κάλυπταν τραπέζια με ειδικό κάλυμμα από βαμβάκι ή λινό. Ήταν ένας ανθεκτικός καμβάς, διακοσμημένος με διάφορα στολίδια. Στην αρχαιότητα, οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν το τραπεζομάντιλο με μεγάλο σεβασμό· οι σκλάβοι και οι ζητιάνοι απαγορευόταν να το χρησιμοποιούν.
Οι λαοί της Ανατολής κεντούσαν επιτραπέζια κλινοσκεπάσματα με χρυσό, γεγονός που το έκανε πολύ ακριβό, και ως εκ τούτου μόνο οι πλούσιοι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν.
Οι Ευρωπαίοι, ειδικά στον πρώιμο Μεσαίωνα, δεν ήταν ιδιαίτερα προσεκτικοί. Έριχναν λύματα από τα παράθυρα, σπάνια πλένονταν και δεν χρησιμοποιούσαν βασικά προϊόντα υγιεινής. Φυσικά και το τραπεζομάντιλο παρέμεινε για καιρό ένα άχρηστο αντικείμενο για αυτούς.
Στην Αρχαία Ρωσία, αντίθετα, το τραπέζι ήταν καλυμμένο με ζωγραφισμένους καμβάδες που ήταν ραμμένοι στο χέρι. Από αμνημονεύτων χρόνων, οι πρόγονοί μας προσπάθησαν να στολίσουν τη ζωή τους, επομένως ένα τραπεζομάντιλο ήταν υποχρεωτικό χαρακτηριστικό κάθε καλύβας, ανεξάρτητα από την κοινωνική θέση και την οικονομική ασφάλεια της οικογένειας. Ακόμα και οι πιο φτωχοί αγρότες προσπάθησαν να βρουν τουλάχιστον κάποιο τρόπο να καλύψουν το τραπέζι.
Είναι ενδιαφέρον ότι για πολύ καιρό (μέχρι τον εικοστό αιώνα) ένα τραπεζομάντιλο ήταν υποχρεωτικό χαρακτηριστικό κάθε νύφης στη χώρα μας. Αν η οικογένεια θεωρούνταν εύπορη, τότε χρησιμοποιούσαν σαν προίκα τραπεζομάντιλα κεντημένα από τις καλόγριες. Ήταν ακριβό και απίστευτα πολυτελές, και τα περίπλοκα σχέδια σε τέτοιους καμβάδες μπορούν να προβληθούν ατελείωτα. Οι απλοί άνθρωποι και οι δουλοπάροικοι θεωρούσαν επίσης καθήκον τους να ετοιμάσουν προίκα για την κόρη τους. Μόνο που τα τραπεζομάντιλα τους ήταν απλά και συχνά τα κεντούσαν τα ίδια τα κορίτσια.
Μέχρι τον 19ο αιώνα το τραπέζι στρώνονταν αποκλειστικά με λινό και βαμβάκι. Στη συνέχεια, τα βελούδινα τραπεζομάντιλα ήρθαν στη μόδα και στα μέσα του εικοστού αιώνα, όταν τα συνθετικά υλικά έγιναν γενικά διαθέσιμα, εμφανίστηκαν προϊόντα από λαδόπανα.
Πιστεύεται ότι το τραπεζομάντιλο εκτελεί μια σειρά από πολύ σημαντικές λειτουργίες:
Σήμερα, χρησιμοποιούνται διαφορετικά υλικά για την κατασκευή αυτού του έπιπλα: φυσικά, μικτά και συνθετικά. Έτσι, τα προϊόντα από βαμβάκι και λινό εξακολουθούν να είναι πολύ δημοφιλή, αν και είναι δύσκολο να τα ονομάσουμε ιδιαίτερα πρακτικά: το φυσικό λινό συρρικνώνεται μετά το πλύσιμο, χάνει γρήγορα τη φωτεινότητά του και είναι πιο δύσκολο να αφαιρεθούν οι λεκέδες από αυτό. Ωστόσο, ένα τέτοιο προϊόν φαίνεται πολυτελές και επομένως είναι καλύτερο να το χρησιμοποιήσετε για επίσημα γεύματα και δείπνα.
Τα συνθετικά προϊόντα είναι πρακτικά. Διαρκούν πολύ και δεν χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα. Τα τραπεζομάντιλα από σιλικόνη και λαδόπανα δείχνουν υπέροχα, ειδικά αν μιλάμε για καθημερινή επιλογή.
Ωστόσο, τα μικτά υλικά είναι πιο βολικά. Διαρκούν πολύ και δείχνουν υπέροχα στην εμφάνιση. Ως εκ τούτου, τα τραπεζομάντιλα από τέτοιο ύφασμα είναι ιδιαίτερα κοινά.